Δημοσιεύτηκε στις September, 29 2022
Μία μικρή παραλία στη Ζάκυνθο, τα Σεκάνια, έχει αναδειχθεί ως ο «παράδεισος» της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta, καθώς αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα «μαιευτήρια» για το είδος αυτό στη Μεσόγειο. Όπως κάθε χρόνο, δεκάδες χελώνες ταξίδεψαν και φέτος για να γεννήσουν τα αυγά τους, σε αυτή τη λωρίδα ακτής, μήκους μόλις 550 μέτρων περίπου, που βρίσκεται στην καρδιά του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου (ΕΘΠΖ).
Η περίοδος ωοτοκίας ξεκινά κάθε χρόνο τον Μάιο και τελειώνει τον Οκτώβριο, με την έξοδο των νεοσσών προς τη θάλασσα. Μέχρι στιγμής φέτος, έχουν καταγραφεί από τον Σύλλογο για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας ΑΡΧΕΛΩΝ και το ΕΘΠΖ περίπου 1.124 φωλιές στις παραλίες του Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου, εκ των οποίων σχεδόν οι μισές (535) βρίσκονται στα Σεκάνια.
Οι χελώνες συνήθως επιστρέφουν στην παραλία όπου γεννήθηκαν προκειμένου να γεννήσουν και εκείνες με τη σειρά τους. Μάλιστα, τα Σεκάνια είναι η παραλία με τη μεγαλύτερη πυκνότητα σε φωλιές παγκοσμίως. Για την αποτελεσματική προστασία της, απαιτούνται στοχευμένες και συντονισμένες δράσεις, καθώς και συνεργασίες τοπικών φορέων και περιβαλλοντικών οργανώσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, όπως κάθε χρόνο, πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάιο καθαρισμός της παραλίας από το WWF Ελλάς σε συνεργασία με τη Μονάδα Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Ζακύνθου, Αίνου και Προστατευόμενων Περιοχών Ιονίων Νήσων, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και τον σύλλογο ΑΡΧΕΛΩΝ. Συνολικά, απομακρύνθηκαν περισσότερα από 400 κιλά απορριμμάτων, προκειμένου να είναι καθαρό το σημείο για να υποδεχτεί και να φιλοξενήσει τις φωλιές της χελώνας Caretta caretta. Τα κυριότερα απορρίμματα που συλλέχθηκαν είναι πλαστικά και καταλήγουν στην παραλία των Σεκανίων από τη θάλασσα. Αξίζει να σημειωθεί πως η ρύπανση και τα μικροπλαστικά αποτελούν μία από τις σημαντικότερες απειλές για τα θαλάσσια και παραθαλάσσια οικοσυστήματα, καθώς και για είδη όπως η χελώνα Caretta caretta.
Παράλληλα, προτεραιότητα του WWF Ελλάς αποτελεί και η παρακολούθηση των βασικών οικολογικών παραμέτρων που μπορεί να επηρεάσουν τη σημαντική περιβαλλοντική αξία της περιοχής. Ως προς αυτό, κάθε άνοιξη πραγματοποιούνται διαχειριστικές δράσεις στη χερσαία περιοχή πίσω από την παραλία, ώστε να ελεγχθούν τα φαινόμενα διάβρωσης και να αποφευχθεί η μεταφορά λάσπης και φερτών υλικών έως την ακτή. Πρόκειται για μία σημαντική παρέμβαση, καθώς κάθε αλλαγή στα συστατικά της άμμου μπορεί να επηρεάσει και την επιτυχή ωοτοκία και την εκκόλαψη των αυγών των χελωνών.
Μεγάλο βάρος δίνεται επίσης στην πρόληψη και αντιμετώπιση των πυρκαγιών, που και αυτές συμβάλλουν στη διάβρωση του εδάφους. Ειδικότερα, έχουν εγκατασταθεί 4 υδατοδεξαμενές και η λειτουργία τους εξασφαλίζεται κάθε χρόνο με τη συνεργασία της Πυροσβεστικής Διεύθυνσης Ζακύνθου. Επιπλέον, το WWF Ελλάς σε συνεργασία με τη Μονάδα Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Ζακύνθου, Αίνου και Προστατευόμενων Περιοχών Ιονίων Νήσων πραγματοποιεί και ένα πρόγραμμα (πυρο)φύλαξης για την περίοδο Ιούνιος-Οκτώβριος. Συγκεκριμένα, οι φύλακες εκπαιδεύονται και εποπτεύουν την περιοχή για έγκαιρο εντοπισμό φωτιάς. Ακόμη, ενημερώνουν καθημερινά τους πολίτες που μπορεί να βρεθούν στην περιοχή, για το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει, καθώς τα Σεκάνια αποτελούν ζώνη απολύτου προστασίας, όπου επιτρέπεται μόνο η επιστημονική έρευνα.
Εκτός όμως από τις σημαντικές ανθρωπογενείς πιέσεις που δέχονται οι χελώνες Caretta caretta, τα αυγά και οι νεοσσοί τους είναι επίσης ιδιαίτερα ευάλωτοι σε θηρευτές. Χαρακτηριστικό είναι πως μόλις 1 στα 1.000 χελωνάκια θα επιβιώσει για να ενηλικιωθεί. Έτσι, σε μία προσπάθεια καταγραφής των περιστατικών θήρευσης των νεοσσών από γλάρους, καβούρια (ghost crabs), τρωκτικά, αλλά και της συμπεριφοράς των θηρευτών (όπως μετακινήσεις, φώλιασμα, διατροφικές συνήθειες και συμπεριφορές, πληθυσμός, ώρες δραστηριοποίησης κ.α.), εγκαταστάθηκε στα Σεκάνια ένα σύστημα παρακολούθησης. Πρόκειται για μία καινοτόμο προσέγγιση καταγραφής μέσω καμερών, που θα λειτουργούν όλο το 24ωρο, και δύναται να συμβάλλει στην έρευνα και στον σχεδιασμό ειδικών διαχειριστικών μέτρων για την προστασία των φωλιών της χελώνας Caretta caretta. Η εγκατάστασή του συστήματος έγινε στο πλαίσιο της συνεργασίας του WWF Ελλάς με τη Μονάδα Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Ζακύνθου, Αίνου και Προστατευόμενων Περιοχών Ιονίων Νήσων και της υποστήριξης από το WWF Σουηδίας.
Αν και ο συνολικός απολογισμός θα πρέπει να γίνει στο τέλος της περιόδου ωοτοκίας, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα Σεκάνια δεν αποτελούν δυστυχώς αντιπροσωπευτικό μέρος της συνολικής εικόνας του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου (ΕΘΠΖ). Οι υπέρμετρες και ανεξέλεγκτες πιέσεις από τον τουρισμό στις παραλίες, αλλά και στη θάλασσα, σε συνδυασμό με την αδυναμία των φορέων που έχουν λόγο στη διαχείριση της προστατευόμενης περιοχής, την απουσία συστηματικών ελέγχων και ουσιαστικής βούλησης για αποτροπή των παραβάσεων, την υποστελέχωση και την έλλειψη των κατάλληλων μέσων (π.χ. καύσιμα) δημιουργούν μια εικόνα που καθόλου δεν θυμίζει Εθνικό Πάρκο. Αντίθετα, φέρνει στην επιφάνεια όλες τις αδυναμίες του συστήματος των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών στη χώρα μας.
«Η προστασία του μοναδικού οικοτόπου των Σεκανίων αποτελεί διαχρονικά μια πρόκληση. Η μείωση των επιπτώσεων από τις πιέσεις λόγω της έντονης και πολύ συχνά ανεξέλεγκτης τουριστικής δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή του Κόλπου Λαγανά, από τη θαλάσσια ρύπανση, τις πυρκαγιές καθώς και από φυσικές διεργασίες που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την περιβαλλοντική αξία της περιοχής, συνεχίζουν να είναι για εμάς προτεραιότητα. Σε συνεργασία και με άλλους φορείς, ως WWF Ελλάς εργαζόμαστε συστηματικά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, ώστε τα Σεκάνια να παραμείνουν μία παραλία που ανήκει αποκλειστικά στις χελώνες», τονίζει η Χαρίκλεια Μινώτου, υπεύθυνη προγράμματος Ζακύνθου στο WWF Ελλάς.
Περισσότερες πληροφορίες για media:
Χρίστη Σωτηρίου, υπεύθυνη γραφείου τύπου &δημ. σχέσεων, WWF Ελλάς, κιν. 6947880699, c.sotiriou@wwf.gr
