The WWF is run at a local level by the following offices...
Τι είναι οι λύσεις βασισμένες στη φύση;
Οι λύσεις που βασίζονται στη φύση είναι παρεμβάσεις που σχεδιάζονται για να αντιμετωπίσουν κάποιες από τις σημαντικότερες κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις, αξιοποιώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη δύναμη της φύσης και των φυσικών διεργασιών.
Τέτοιες παρεμβάσεις εστιάζουν στην προστασία, τη διαχείριση και την αποκατάσταση φυσικών ή τροποποιημένων οικοσυστημάτων και μπορεί να περιλαμβάνουν δράσεις όπως η αποκατάσταση ποταμών, παρόχθιων δασών και πλημμυρικών πεδίων, η αειφορική διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων, η αναδάσωση καμένων περιοχών, η αποκατάσταση παράκτιων υγρότοπων και αμμοθινών, η παθητική ή ενεργητική αποκατάσταση λιβαδιών Ποσειδωνίας, κ.α.
Οι παρεμβάσεις αυτές παρέχουν πολλαπλά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες μιας και μέσω της βελτίωσης της ποιότητας των οικοσυστημάτων και της διατήρησης της βιοποικιλότητας, ενισχύουν τις υπηρεσίες που προσφέρει η φύση όπως για παράδειγμα την προστασία από ακραία φυσικά φαινόμενα, τον περιορισμό της ρύπανσης, τη μείωση της διάβρωσης, τον εμπλουτισμό των υπόγειων αποθηκών νερού, κ.α.
Τι προκλήσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν;
Οι λύσεις βασισμένες στη φύση εστιάζουν στις κοινωνικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές προκλήσεις και περιλαμβάνουν τον μετριασμό των εκπομπών και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, τη μείωση του κινδύνου φυσικών καταστροφών, την επισιτιστική ασφάλεια, την επάρκεια νερού, την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη. Ωστόσο για να θεωρείται μια προσέγγιση «λύση που βασίζεται στη φύση», θα πρέπει παράλληλα με τις παραπάνω προκλήσεις να αντιμετωπίζει συνδυαστικά και την απώλεια βιοποικιλότητας.
Μια προσέγγιση που αντιμετωπίζει μια από τις παραπάνω προκλήσεις αλλά δεν βελτιώνει τη βιοποικιλότητα δεν είναι λύση βασισμένη στη φύση. Τέτοια παραδείγματα περιλαμβάνουν κυρίως τεχνικά έργα όπως τα αναχώματα ως αντιπλημμυρικά έργα. Ομοίως, όταν μια προσέγγιση βελτιώνει τη βιοποικιλότητα σε μια περιοχή χωρίς όμως στόχο να αντιμετωπίσει μια βασική πρόκληση είναι δράση προστασίας διατήρησης (conservation) και όχι λύση βασισμένη στη φύση.
Είναι οι λύσεις που βασίζονται στη φύση η νέα πραγματικότητα;
Οι συνηθισμένες λύσεις σε περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις βασίζονται κυρίως σε γκρίζες υποδομές (φράγματα, αναχώματα), που εστιάζουν σε άμεσες λύσεις χωρίς ολιστική αντιμετώπιση. Αντίθετα, οι λύσεις βασισμένες στη φύση, αν και λιγότερο διαδεδομένες, προσφέρουν χαμηλότερο κόστος αρχικής επένδυσης, προσαρμοστικότητα και ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και πολλαπλά μακροπρόθεσμα οφέλη. Παρότι οι κλασικές υποδομές παραμένουν απαραίτητες σε συγκεκριμένες υπηρεσίες που δεν μπορεί να παρέχει η φύση (π.χ. ύδρευση), όπου υπάρχει φυσική εναλλακτική, θα πρέπει να προτιμώνται λύσεις βασισμένες στη φύση ή ένας συνδυασμός.
Ορισμός της UNEA
Οι «λύσεις βασισμένες στη φύση» είναι δράσεις για την προστασία, διατήρηση, αποκατάσταση, βιώσιμη χρήση και διαχείριση φυσικών ή τροποποιημένων χερσαίων, εσωτερικών υδάτων, παράκτιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και προσαρμοστικά οι κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις, παρέχοντας ταυτόχρονα οφέλη για την ανθρώπινη ευημερία, τις οικοσυστημικές υπηρεσίες, την ανθεκτικότητα και τη βιοποικιλότητα.
Αναγνωρίζοντας ότι η ένταση των φυσικών φαινομένων θα αυξάνεται λόγω της κλιματικής κρίσης και ότι οι καταστροφές θα αυξάνονται επίσης, ολοένα και περισσότερο, λόγω κακών διαχειριστικών επιλογών, αλλαγών στις καλύψεις γης και υποβάθμισης των οικοσυστημάτων, εστιάζουμε στην προώθηση των λύσεων που βασίζονται στη φύση για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Η μείωση των κινδύνων που σχετίζονται με το νερό, όπως τα πλημμυρικά φαινόμενα και οι ξηρασίες, αλλά και η μείωση των κινδύνων από τις δασικές πυρκαγιές αποτελούν τους κύριους βασικούς άξονες δράσης του WWF Ελλάς πάνω στις λύσεις βασισμένες στη φύση.
ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΚΑΙ ΞΗΡΑΣΙΑ
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ
ΚΥΚΛΑΔΕΣ
Το νερό είναι περιορισμένος πόρος στα άνυδρα νησιά των Κυκλάδων, και το πρόβλημα επιδεινώνεται λόγω των χαμηλών βροχοπτώσεων, της κλιματικής αλλαγής, της υπεράντλησης και της αλόγιστης χρήσης λόγω έντονης τουριστικής ανάπτυξης. Παράλληλα, τα νησιά είναι ευάλωτα σε πλημμύρες λόγω κακής δόμησης και υποβάθμισης των οικοσυστημάτων. Εργαζόμαστε στην Πάρο και την Ίο για την κατασκευή λίθινων αναβαθμών, που ενισχύουν τα υπόγεια νερά και μειώνουν τον πλημμυρικό κίνδυνο.
ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Οι πλημμύρες του “Ιανού” το 2020 και τα φαινόμενα του Daniel και Elias το 2023 δείχνουν ότι η Θεσσαλία είναι απροστάτευτη από ακραία κλιματικά φαινόμενα, λόγω κακών παρεμβάσεων στο τοπίο και καταστροφής πλημμυρικών πεδίων και ευθυγράμμισης των ποταμών. Σε συνεργασία με επιστημονικούς και τοπικούς φορείς στοχεύουμε σε υιοθέτηση λύσεων βασισμένων στη φύση, μειώνοντας τον πλημμυρικό κίνδυνο και προωθώντας αλλαγές στις καλλιεργητικές πρακτικές σε περιοχές της Θεσσαλίας.
ΕΥΒΟΙΑ
Η Εύβοια, έχει πληγεί εντονότατα από φυσικά φαινόμενα όπως οι δασικές πυρκαγιές και οι πλημμύρες. Οι καταστροφικές πυρκαγιές του 2021 έκαψαν ένα μεγάλο κομμάτι του βόρειου τμήματος του νησιού, με τεράστιες επιπτώσεις στα δασικά οικοσυστήματα και την τοπική κοινωνία. Την ίδια στιγμή, το νησί έχει έρθει αντιμέτωπο με σημαντικά πλημμυρικά φαινόμενα όπως οι πλημμύρες του 2009 και του 2020 στο Ληλάντιο πεδίο. Οι καταστροφές αυτές, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για υιοθέτηση μίας νέας προσέγγισης δίνοντας χώρο στις λύσεις βασισμένες στη φύση.
ΚΡΗΤΗ
Τα ακραία πλημμυρικά φαινόμενα της τελευταίας δεκαετίας στην Κρήτη, έχουν καταστρέψει υποδομές και έχουν θέσει σε κίνδυνο τους πολίτες και τις τοπικές κοινωνίες. Τα αίτια ποικίλουν και είναι ανθρωπογενή ενώ η κλιματική αλλαγή μεγεθύνει τα λάθη διαχείρισης και χωροταξικού σχεδιασμού. Την ίδια στιγμή, τα φαινόμενα ξηρασίας αλλά και οι κακές πρακτικές διαχείρισης της νεκρής φυτικής ύλης, αυξάνουν το ρίσκο για δασικές πυρκαγιές. Εργαζόμαστε στην περιοχή της Σούδας στα Χανιά και στην επαρχεία Κισσάμου για τη μείωση του κινδύνου από πλημμυρικά φαινόμενα καθώς και την ανάδειξη πρακτικών πρόληψης δασικών πυρκαγιών σε τοπικό επίπεδο.