Δημοσιεύτηκε στις April, 11 2025
Με συμφωνία ολοκληρώθηκαν πριν από λίγο οι διαπραγματεύσεις της Επιτροπής Προστασίας του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (MEPC 83) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO), βάσει της οποίας καθορίζονται για πρώτη φορά δεσμευτικοί στόχοι για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον ναυτιλιακό τομέα έως το 2050. Παρότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό βήμα, τα μέτρα που συμφωνήθηκαν για την επίτευξη του στόχου δεν επαρκούν ώστε να επιταχυνθεί η απαιτούμενη μείωση των εκπομπών.
Η σημερινή συμφωνία φιλοδοξεί να ευθυγραμμίσει τον ναυτιλιακό τομέα με τους παγκόσμιους κλιματικούς στόχους, αξιοποιώντας τον ρυθμιστικό ρόλο του IMO για την αποτελεσματική εφαρμογή τους. Σημειώνεται δε, πως η Συμφωνία του Παρισιού δεν περιλάμβανε μηχανισμούς για τον έλεγχο των εκπομπών που προέρχονται από τη ναυτιλία, παρόλο που ευθύνεται για το 3% των παγκόσμιων εκπομπών, ποσοστό μεγαλύτερο από πολλές χώρες.
Παρόλα αυτά, οι βραχυπρόθεσμοι και μεσοπρόθεσμοι στόχοι για τη μείωση των εκπομπών και τα συνοδευτικά μέτρα υστερούν σημαντικά και δεν εξασφαλίζουν τη δυναμική που απαιτείται για να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας στους 1,5°C, ούτε για να επιτευχθούν οι ίδιοι οι στόχοι που έχει θέσει ο IMO.
Ο Mark Lutes, σύμβουλος του WWF για θέματα παγκόσμιας κλιματικής πολιτικής, δήλωσε: “Αυτή η συμφωνία αποτελεί σημείο καμπής για τη ναυτιλία. Είναι η πρώτη διεθνής συμφωνία που βάζει έναν ολόκληρο τομέα σε υποχρεωτική τροχιά, με απώτερο στόχο τις μηδενικές εκπομπές. Ωστόσο, κρίσιμα σημεία της συμφωνίας κρίνονται ανεπαρκή και κινδυνεύουν να εκτροχιάσουν τη σημαντική αυτή μετάβαση. Για να πετύχουμε πραγματικά μηδενικές εκπομπές έως το 2050, οι χώρες και η ναυτιλιακή βιομηχανία πρέπει να αξιοποιήσουν πλήρως τα εργαλεία αυτής της συμφωνίας και να κατευθύνουν πόρους προς βιώσιμα και καθαρά καύσιμα”.
Ποια άλλα μέτρα συμφωνήθηκαν
Πέρα από το σκέλος των αερίων του θερμοκηπίου, συμφωνήθηκαν επίσης σημαντικά μέτρα για τον περιορισμό των επιπτώσεων της ναυτιλίας στο θαλάσσιο περιβάλλον, όπως είναι η δημιουργία νέας Ζώνης Ελέγχου Εκπομπών στον Βορειοανατολικό Ατλαντικό (North East Atlantic Emission Control Area). Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα που στοχεύει στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από πλοία και στην προστασία των οικοσυστημάτων της Αρκτικής και του Βόρειου Ατλαντικού. Επιπλέον, εγκρίθηκε προσωρινά η πρόταση του Περού για ανακήρυξη της Εθνικής Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Nasca Ridge και της Θάλασσας Grau Tropical ως Ιδιαίτερα Ευαίσθητων Θαλάσσιων Περιοχών (PSSA), ανοίγοντας τον δρόμο για νέα μέτρα προστασίας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Οι χώρες συζήτησαν επίσης τα νέα επιστημονικά δεδομένα για την αντιμετώπιση του υποθαλάσσιου θορύβου από τη ναυτιλία, συμπεριλαμβανομένης και της σχετικής με το θέμα κοινής πρότασης από τον Καναδά και το WWF.
Ο Sam Davin, επικεφαλής της αντιπροσωπείας του WWF στην MEPC 83 και ειδικός στον τομέα της ναυτιλίας και διατήρησης της θαλάσσιας ζωής, WWF Καναδάς, δήλωσε: «Η συμφωνία για την ενεργειακή αποδοτικότητα των πλοίων δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στην ανάγκη για άμεση αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και της κρίσης της βιοποικιλότητας. Οι κοινότητες και τα οικοσυστήματα που ήδη βιώνουν τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, ειδικά στην Αρκτική, δεν έχουν χρόνο για άλλες καθυστερήσεις. Πιο αποδοτικά πλοία σημαίνουν λιγότερα καύσιμα, λιγότερος υποθαλάσσιος θόρυβος και λιγότερες συγκρούσεις με θαλάσσια θηλαστικά. Ενώ οι στόχοι που συμφωνήθηκαν συμβάλλουν ως ένα βαθμό στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, στην πραγματικότητα δεν είναι ικανοί να φέρουν την απαιτούμενη αλλαγή, και ο χρόνος δεν είναι με το μέρος μας”.
