Δημοσιεύτηκε στις September, 06 2024
Πριν από μερικές μέρες δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Πρόκειται για το σχέδιο που θα καθορίσει την πορεία της χώρας προς τις μηδενικές εκπομπές άνθρακα και αφορά όλη την κοινωνία. Έχοντας πλέον διανύσει το θερμότερο καλοκαίρι όλων των εποχών στην Ελλάδα, η αρτιότητα ενός τόσο σημαντικού κειμένου είναι περισσότερο από επιβεβλημένη.
Όμως, το κείμενο που ήρθε σε διαβούλευση, χαρακτηρίζεται από πολλά προβλήματα και εμφανή έλλειψη φιλοδοξίας για άμεση και ουσιαστική δράση. Και για άλλη μία φορά, οι πολίτες δεν έχουν συμπεριληφθεί ούτε έγκαιρα ούτε αποτελεσματικά στη διαδικασία αναθεώρησης του ΕΣΕΚ με αποτέλεσμα να μην έχουν ουσιαστική ευκαιρία να συν-διαμορφώσουν το σχεδιασμό θεμελιωδών μεταρρυθμίσεων που θα επηρεάσουν άμεσα τον τρόπο ζωής τους.
Το ΕΣΕΚ μας αφορά όλους
Το ΕΣΕΚ δεν είναι ένα απλό νομοθέτημα. Πρόκειται για το σχέδιο που καλείται να επαναπροσδιορίσει κάθε πτυχή της εθνικής οικονομίας προκειμένου να επιτευχθεί με τρόπο δίκαιο και έγκαιρο η κλιματική ουδετερότητα. Το εξαιρετικά αργοπορημένο και μέτριας φιλοδοξίας αναθεωρημένο ΕΣΕΚ χρήζει σημαντικής βελτίωσης. Μόνο με ευρεία συμμετοχή μπορούν οι πολίτες να διεκδικήσουν ένα καλύτερο μέλλον για τον άνθρωπο και τη φύση.
Μόνο τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε δει να καταρρίπτονται συνεχώς ρεκόρ που αφορούν την κλιματική κρίση και έχουμε βιώσει τις ολοένα αυξανόμενες επιπτώσεις της. Το 2023 ήταν η θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ το ίδιο καλοκαίρι η Ελλάδα στιγματίστηκε από την καταστροφική πυρκαγιά στον Έβρο - τη μεγαλύτερη σε έκταση πυρκαγιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον το 2024, βιώσαμε το θερμότερο καλοκαίρι που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ελλάδα, πολλές περιοχές αντιμετώπισαν σημαντικά προβλήματα λειψυδρίας ενώ, μεταξύ άλλων, πληρώσαμε από τις υψηλότερες τιμές ρεύματος στην Ευρώπη.
Η αναθεώρηση του ΕΣΕΚ χαρακτηρίζεται από πολλά προβλήματα προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά φαινόμενα όπως τα παραπάνω. Κατ’ ελάχιστον, και στην παρούσα χρονική περίοδο, είναι απαραίτητες οι εξής βελτιώσεις:
- Αύξηση της φιλοδοξίας του ΕΣΕΚ συνολικά, ώστε να συμβαδίζει με τα πορίσματα της κλιματικής επιστήμης για κλιματική ουδετερότητα πολύ πριν το 2050.
- 100% καθαρή ενέργεια ως το 2035 με σωστή χωροθέτηση των εγκαταστάσεων, διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και ενίσχυση των σχημάτων ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών.
- Εξάλειψη της οικονομικής στήριξης των ορυκτών καυσίμων με σημείο εκκίνησης έναν λεπτομερή κατάλογο των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων και χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή κατάργησή τους. Επιπλέον, θα πρέπει επιτέλους να μπει τέλος στις επενδύσεις σε νέες υποδομές ορυκτών καυσίμων και στις εξορύξεις για νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
- Έμφαση στην προστασία και αποκατάσταση της φύσης με προτεραιοποίηση λύσεων που βασίζονται στη φύση (nature-based solutions). Κρίσιμο σημείο είναι η εκτροπή του Αχελώου, την οποία υποστηρίζει με απαράδεκτο τρόπο το ΕΣΕΚ, προβάλλοντας το φαραωνικό φράγμα Συκιάς ως δήθεν απαραίτητο για την πράσινη μετάβαση.
