© Andrea Bonetti / WWF Ελλάς
ΣΠΑΤΑΛΗ ΤΡΟΦΗΜΩΝ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΠΑΤΑΛΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ;

Η σπατάλη τροφίμων αναφέρεται σε τρόφιμα που θα μπορούσαν να καταναλωθούν αλλά χάνονται ή απορρίπτονται σε οποιοδήποτε στάδιο της αλυσίδας αξίας — από την παραγωγή, τη μεταποίηση και τη μεταφορά έως τη λιανική πώληση και το νοικοκυριό. Περιλαμβάνει τόσο ολόκληρα προϊόντα όσο και βρώσιμα μέρη που δεν αξιοποιούνται. 

Η απλή καταγραφή των αποβλήτων αποκαλύπτει πού και γιατί χάνονται τρόφιμα — χωρίς δεδομένα δεν μπορούμε να σχεδιάσουμε στοχευμένες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις. Η μέτρηση: 

  • Δείχνει τις κύριες πηγές απωλειών και τα στάδια από όπου προκύπτουν. 
  • Επιτρέπει τη θέσπιση ρεαλιστικών στόχων και την παρακολούθηση προόδου. 
  • Διευκολύνει την αποτίμηση οικονομικού οφέλους  
  • Στηρίζει βιώσιμες αποφάσεις  

Τι κερδίζει όμως η επιχείρηση μέσα από την καταγραφή των αποβλήτων; 

  • Μείωση λειτουργικού κόστους και βελτίωση αποδοτικότητας. 
  • Συμμόρφωση με καλές πρακτικές, αλλά και με θεσμικές υποχρεώσεις  
  • Καλύτερη εταιρική εικόνα και δυνατότητα αξιοποίησης νέων ευκαιριών 

 
© Unsplash

Η καταγραφή και η ετήσια υποβολή έκθεσης για τα απόβλητα τροφίμων είναι υποχρεωτική για όλους τους φορείς που συμμετέχουν στην αλυσίδα τροφίμων — μεταξύ άλλων όσοι ασχολούνται με την παραγωγή, τη μεταποίηση, την τυποποίηση, την αποθήκευση/διανομή και το εμπόριο τροφίμων — καθώς και οι εγκαταστάσεις και οι φορείς που συλλέγουν, μεταφέρουν ή διαχειρίζονται οργανικά απόβλητα (ν. 4819/2021).

Οι ετήσιες εκθέσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά στην επίσημη πλατφόρμα του Υπουργείου Περιβάλλοντος — το Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων Τροφίμων (ΗΜΑΤ) — που διαλειτουργεί με το γενικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ).

ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Αυτός ο Οδηγός προσφέρει σαφή και πρακτικά βήματα για τη μέτρηση αποβλήτων τροφίμων σε κάθε στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Περιλαμβάνει πρότυπα Excel και οδηγίες για αναγωγές και δείκτες (KPIs).

Όλα τα αρχεία είναι διαθέσιμα για δωρεάν λήψη και χρήση.

Συμπλήρωσε τη φόρμα για να λάβεις τα αρχεία

 
CASE STUDIES

ΦΑΡΜΑ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ

  • Μηδενική ταφή αποβλήτων τροφίμων το 2024. 
  • Ποσοστό αποβλήτων σε σχέση με τις πωλήσεις: < 0,05% 
  • Κυριότερες δράσεις: καθημερινή καταγραφή (ERP + ζυγαριές), αξιοποίηση μη βρώσιμων μερών σε μονάδες αδρανοποίησης/παραγωγής ζωοτροφών, χρήση μονάδας βιοαερίου για ενέργεια και εδαφοβελτιωτικό. 

ΜΙΚΡΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΔΙΑΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΦΡΟΥΤΩΝ

  • Εφαρμογή πρακτικού template ημερήσιας καταγραφής οδήγησε σε άμεση αναγνώριση βασικών σημείων απώλειας (στοιχεία ψύξης, συσκευασίας). 
  • Απλές παρεμβάσεις (βελτιωμένη αποθήκευση, προσφορές στο προσωπικό, συνεργασία με χυμοποιία/παραγωγούς) οδήγησαν σε μειώσεις και επαναχρησιμοποίηση χωρίς μεγάλες επενδύσεις. 
  • Συμπέρασμα: οι πρακτικές του οδηγού είναι εφαρμόσιμες και οικονομικά αποδοτικές και για μικρές επιχειρήσεις. 
ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (FAQ)

Όποιο τρόφιμο ή μέρος αυτού που απορρίπτεται ή δεν προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση σε κάποιο στάδιο της αλυσίδας.
Η μέτρηση αποκαλύπτει την κλίμακα και τις αιτίες της σπατάλης, επιτρέπει στόχευση δράσεων και εξοικονόμηση κόστους.
Προτείνονται άμεσες ζυγίσεις (σταθμοί ζύγισης). Όπου αυτό δεν είναι δυνατό, προτείνονται άλλες μέθοδοι.
Η σύσταση είναι καθημερινή καταγραφή για μεγαλύτερη ακρίβεια. Εναλλακτικά, εποχικές δειγματοληπτικές μετρήσεις για να καταγραφή των διακυμάνσεων λόγω εποχικότητας και αναγωγή των δεδομένων.
Κατεβάστε τα πρότυπα Excel από την ενότητα Downloads και ακολουθήστε τις οδηγίες συμπλήρωσης.
Πρώτη προτεραιότητα: πρόληψη και επαναχρησιμοποίηση (δωρεά για ανθρώπινη κατανάλωση, ζωοτροφές). Έπειτα: ανακύκλωση (κομποστοποίηση). Η ταφή είναι λύση τελευταίας ανάγκης.