Αξιολογώντας την αποκατάσταση της φύσης στην Ευρώπη

Δημοσιεύτηκε στις May, 23 2025

Πώς μπορούμε να παρακολουθήσουμε την εφαρμογή του νέου κανονισμού για την αποκατάσταση της φύσης; Η συμμαχία οργανώσεων #RestoreNature ξεκινά μια αξιολόγηση της προόδου των κρατών μελών της ΕΕ σχετικά με την προετοιμασία των εθνικών σχεδίων αποκατάστασης, το κρίσιμο πρώτο βήμα για την εφαρμογή του κανονισμού για την αποκατάσταση της φύσης που τέθηκε σε ισχύ τον Αύγουστο του 2024. 

Ο κανονισμός θέτει ποικίλους, νομικά δεσμευτικούς στόχους για τα κράτη μέλη ως προς την αποκατάσταση της φύσης που έχει καταστραφεί ή χαθεί ή στην ΕΕ. Απαιτεί επίσης από όλες τις χώρες να καταρτίσουν εθνικά σχέδια αποκατάστασης, περιγράφοντας τον τρόπο με τον οποίο θα επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι. Τα εθνικά σχέδια αποκατάστασης είναι ο οδικός χάρτης που θα κατευθύνει και θα συντονίζει τις απαραίτητες δράσεις για την ανάκτηση των πολύτιμων αλλά υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων της ΕΕ. 

Η συμμαχία #RestoreNature (WWF, BirdLife, EEB, ClientEarth) έχει καταρτίσει πέντε βασικά κριτήρια, προκειμένου να αξιολογήσει κατά πόσον τα εθνικά σχέδια αποκατάστασης θα αποτελέσουν ένα στέρεο υπόβαθρο για την επίτευξη  των φιλόδοξων στόχων και την υλοποίηση των σχετικών δράσεων:  

Επιστημονική τεκμηρίωση: Τα σχέδια πρέπει να βασίζονται στη βέλτιστη διαθέσιμη επιστημονική γνώση, χρησιμοποιώντας υφιστάμενα δεδομένα και συγχρόνως καλύπτοντας κενά γνώσης, όπως στην περίπτωση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, τα οποία εξακολουθούν να είναι ανεπαρκώς μελετημένα.  

Συμπερίληψη: Η συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών, με βάση μια από-τα-κάτω προσέγγιση που να αφορά το σύνολο της κοινωνίας, είναι ζωτικής σημασίας. Τα σχέδια πρέπει να καταρτιστούν με διαφάνεια, με έγκαιρες και αποτελεσματικές ευκαιρίες για τη συμβολή του κοινού και των ενδιαφερομένων, και πρέπει να τεκμηριώνουν το πώς λαμβάνουν υπόψη αυτές τις συνεισφορές.  

Φιλοδοξία: Ενώ τα κράτη μέλη συμφώνησαν στη διαμόρφωση ενός δεσμευτικού νομικού πλαισίου για την αποκατάσταση της φύσης, πολλά στοιχεία της αρχικής πρότασης αποδυναμώθηκαν για να αυξηθεί η ευελιξία. Τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να εκμεταλλευτούν αυτή την ευελιξία για να αποδυναμώσουν τις δεσμεύσεις τους. Πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι σχεδιαζόμενες δράσεις τους ευθυγραμμίζονται με τους στόχους του κανονισμού για το 2030. 

Ενδυνάμωση: Εκτός από τον καθορισμό εθνικών στόχων και μέτρων αποκατάστασης, τα εθνικά σχέδια αποκατάστασης πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν ρεαλιστικά σχέδια εφαρμογής και επιβολής, εστιάζοντας: 1) στην ενεργή υποστήριξη των λοιπών αρμόδιων αρχών (σε τομείς όπως η γεωργία, η αλιεία, η δασοκομία κ.λπ.), 2) σε εκτιμήσεις των χρηματοδοτικών αναγκών και σχέδια για την κάλυψή τους και 3) στον τρόπο που θα γίνεται η παρακολούθηση, ο συντονισμός και η διακυβέρνηση της εφαρμογής σε κάθε χώρα.  

Αποτελεσματικότητα: Για να μπορέσουν τα κράτη μέλη να εκπληρώσουν τους στόχους και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον κανονισμό, τα σχέδια αποκατάστασης πρέπει να περιλαμβάνουν συγκεκριμένα, ακριβή, συνεκτικά και εφαρμόσιμα μέτρα αποκατάστασης με σαφείς αρμοδιότητες και χρονοδιαγράμματα. 

Με βάση τα παραπάνω κριτήρια, η συμμαχία των οργανώσεων ανέπτυξε μια κοινή λίστα ελέγχου για την αξιολόγηση των σχεδίων και των 27 κρατών μελών της ΕΕ. Με βάση αυτήν τη λίστα θα πραγματοποιηθούν δύο αξιολογήσεις:  

  • Ενδιάμεση αξιολόγηση, το φθινόπωρο του 2025, της προόδου που έχουν σημειώσει τα κράτη μέλη ως προς την προετοιμασία των εθνικών σχεδίων αποκατάστασης.  
  • Τελική αξιολόγηση των προκαταρκτικών σχεδίων έως τον Σεπτέμβριο του 2026

Ήρθε η ώρα η #ΑποκατάστασηΤηςΦύσης να γίνει πραγματικότητα στην Ευρώπη! 

© TZHXAN KOTZA / Click στη φύση / LIFE-IP 4 NATURA