Δημοσιεύτηκε στις June, 05 2025

Για πρώτη φορά, οι μεταναστευτικοί «μπλε διάδρομοι» που χρησιμοποιούν οι μεγάλες φάλαινες χαρτογραφούνται ψηφιακά και γίνονται δημόσια προσβάσιμοι ώστε να ενημερώνουν την επιστήμη, τις πολιτικές και τις προσπάθειες προστασίας των ωκεανών παγκοσμίως.

Η πλατφόρμα παρουσιάστηκε πριν την Παγκόσμια Ημέρα των Ωκεανών (8 Ιουνίου) και τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς στη Νίκαια της Γαλλίας (9–13 Ιουνίου) και προωθεί τους διεθνείς στόχους για την προστασία του 30% των ωκεανών έως το 2030, όπως προβλέπεται στο Παγκόσμιο Πλαίσιο Βιοποικιλότητας Κουνμίνγκ-Μόντρεαλ. Υπογραμμίζει τη σημασία της επικύρωσης της Συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών για την Υψηλή Θάλασσα και συμβάλλει στους στόχους της Δεκαετίας των Ηνωμένων Εθνών για την Επιστήμη των Ωκεανών. Η πλατφόρμα Blue Corridors δεν τονίζει απλώς την ανάγκη για συλλογική δράση, αλλά παρέχει και πρακτικές, και εφαρμόσιμες κατευθύνσεις για την επίτευξη αυτών των στόχων.

Η πλατφόρμα απεικονίζει δορυφορικά δεδομένα παρακολούθησης από πάνω από 50 ερευνητικές ομάδες παγκοσμίως, όπως το Πανεπιστήμιο του Όρεγκον, το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Σάντα Κρουζ, το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον και άλλες. Οι χάρτες αυτοί αποτυπώνουν τους «μεταναστευτικούς υπερ-διαδρόμους» που συνδέουν τις φάλαινες με κρίσιμα σημεία αναπαραγωγής, τροφής και κοινωνικής δραστηριότητας στους ωκεανούς—που αποτελούν διαδρομές ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την επιβίωση των φαλαινών, αλλά και για την υγεία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Όμως αυτές η ζωτικής σημασίας διαδρομές βρίσκονται υπό αυξανόμενη απειλή. Παρά τις δεκαετίες προσπαθειών, 7 από τα 14 είδη μεγάλων φαλαινών παραμένουν υπό εξαφάνιση ή ευάλωτα, αντιμετωπίζοντας αυξανόμενους κινδύνους από προσκρούσεις πλοίων, παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία, υποθαλάσσιο θόρυβο, ρύπανση από πλαστικά και επιταχυνόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Η πλατφορμά BlueCorridors.org προσφέρει μια επείγουσα και καινοτόμα λύση: ένα ισχυρό, διαδραστικό εργαλείο που συνδυάζει μεταναστευτικά δεδομένα με τις ποικίλες θαλάσσιες απειλές και τις προτεραιότητες διατήρησης, βοηθώντας στον καθορισμό δράσεων προστασίας πέρα από εθνικά σύνορα και επιστημονικά πεδία.

«Οι μπλε διάδρομοι δεν είναι απλώς μεταναστευτικές διαδρομές—είναι ζωτικής σημασίας για τους γίγαντες των ωκεανών και τα οικοσυστήματα που υποστηρίζουν», δήλωσε ο Κρις Τζόνσον, επικεφαλής της Πρωτοβουλίας Προστασίας Φαλαινών και Δελφινιών της WWF. «Αυτή η πλατφόρμα μετατρέπει δεκαετίες επιστήμης σε εργαλείο δράσης—δείχνοντας πότε, πού και πώς να προστατεύσουμε τις φάλαινες σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο ωκεανό».

Κύρια χαρακτηριστικά της πλατφόρμας:

Χάρτες κίνησης φαλαινών ανά είδος και εποχή του έτους, με δυνατότητα παραγωγής και κοινοποίησης·

Δεδομένα διατήρησης από εταίρους όπως η Ειδική Ομάδα για τις Σημαντικές Περιοχές των Θαλάσσιων Θηλαστικών της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης για την υποστήριξη του σχεδιασμού μελλοντικών θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών·

Επικαλυπτόμενες απειλές, συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων διαδρομών πλοίων, της αλιευτικής δραστηριότητας και της κλιματικής αλλαγής.

Μελέτες περίπτωσης, που αναδεικνύουν «hotspots» όπου οι φάλαινες είναι πιο ευάλωτες και λύσεις που μπορούν να εφαρμόσουν οι κυβερνήσεις.

«Αυτό είναι το μέλλον της διατήρησης—ανοικτό, συνεργατικό και βασισμένο στην επιστήμη», δήλωσε ο Δρ. Ράιαν Ράιζινγκερ, συν-επικεφαλής της πρωτοβουλίας από το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον. «Συνδέοντας τις απειλές με τις λύσεις, η πλατφόρμα υποστηρίζει εξυπνότερο, πιο συντονισμένο θαλάσσιο σχεδιασμό που διαπερνά τομείς και σύνορα.»

Το BlueCorridors.org βασίζεται στην συνεργατική έκθεση «Protecting Blue Corridors» (2022), η οποία για πρώτη φορά χαρτογράφησε την παγκόσμια μετανάστευση των φαλαινών και περιέγραψε στοχευμένες περιφερειακές δράσεις διατήρησης—από τον ανατολικό Ειρηνικό και τη Μεσόγειο έως τον Νότιο Ωκεανό. Η νέα ψηφιακή πλατφόρμα καλύπτει την αυξανόμενη ανάγκη για επιστημονικά τεκμηριωμένα εργαλεία θαλάσσιας συνδεσιμότητας ανοικτής πρόσβασης, με επιστημονικές δημοσιεύσεις για τη μεθοδολογία και τον συνεργατικό σχεδιασμό της να ακολουθούν εντός του 2025.

«Αυτό δεν είναι απλώς ένας χάρτης—είναι ένα κίνημα», τόνισε ο Τζόνσον. «Συνδυάζοντας πρωτοποριακή επιστήμη, ψηφιακή καινοτομία και δημιουργική αφήγηση, δίνουμε στις φάλαινες μια ευκαιρία μάχης. Η πλατφόρμα αυτή αντιπροσωπεύει έναν σπάνιο συντονισμό μεταξύ επιστήμης, κοινωνίας των πολιτών και πολιτικής—όλοι μαζί για την προστασία των γιγάντων των ωκεανών μέσω διαφάνειας, δεδομένων και κοινής δέσμευσης».

Σχετικά με την Πρωτοβουλία Blue Corridors (Μπλε Διάδρομοι):

Η πρωτοβουλία Protecting Blue Corridors είναι μια συνεργατική δράση μεταξύ της επιστημονικής και περιβαλλοντικής κοινότητας για τα θαλάσσια θηλαστικά, με στόχο την οπτικοποίηση των αυξανόμενων κινδύνων για τις φάλαινες και την ανάδειξη λύσεων για τη διατήρηση της θαλάσσιας συνδεσιμότητας, προκειμένου να καθοδηγηθούν οι πολιτικές αποφάσεις.

Ένα βασικό διοικητικό όργανο, το οποίο απαρτίζεται από κορυφαίους διεθνώς επιστήμονες και οργανισμούς διατήρησης, εποπτεύει την πρωτοβουλία, την ανταλλαγή δεδομένων, τη διαφάνεια και την ανάπτυξη της πλατφόρμας BlueCorridors.org. Σε αυτό συμμετέχουν οι:

• Δρ Rochelle Constantine (Πανεπιστήμιο Auckland, Νέα Ζηλανδία)
• Δρ Violaine Dulau (Globice, Νήσος Ρεϊνιόν)
• Δρ Ari Friedlaender (Πανεπιστήμιο Καλιφόρνιας, Santa Cruz, ΗΠΑ)
• Chris Johnson (WWF)
• Δρ Daniel Palacios (Πανεπιστήμιο του Όρεγκον / Center for Coastal Studies, ΗΠΑ)
• Δρ Simone Panigada (Ερευνητικό Ινστιτούτο Tethys, Ιταλία)
• Δρ Rui Prieto (Πανεπιστήμιο Αζορών)
• Δρ Ryan Reisinger (Πανεπιστήμιο Southampton, Ηνωμένο Βασίλειο)
• Δρ Els Vermeulen (Πανεπιστήμιο Pretoria, Νότια Αφρική)
• Δρ Alex Zerbini (Πανεπιστήμιο Washington, ΗΠΑ)

Συμμετέχοντες Ερευνητές/Ερευνήτριες:

Dr Olivier Adam: Sorbonne University, France; Dr. Virginia Andrews-Goff, Australian Antarctic Program; Dr Artur Andriolo, Instituto Aqualie, Brazil; Dr Marie-Anne Blanchet: Norwegian Polar Institute; Dr Natalia Botero Acosta: Fundación Macuáticos, Colombia; Dr Gill Braulik: IUCN; Dr Emma Carroll: Associate Professor, University of Auckland – Waipapa Taumata Rau, Aotearoa New Zealand; Dr Salvatore Cerchio: African Aquatic Conservation Fund, USA/Senegal; Dr Mariano Coscarella: CONICET Argentina; Dr Tim Collins: Wildlife Conservation Society; Dr Solène Derville: French National Research Institute for Sustainable Development (IRD), New Caledonia; Valeria Falabella: Wildlife Conservation Society, Argentina; Dr Steven H. Ferguson: Department of  Fisheries and Oceans, Canada; Dr Sabrina Fossette: Megaptera, Australia; Dr Claire Garrigue: Operation Cétacés, New Caledonia; Dr Raul Gonzalez: National University of Comahue, Argentina; Dr Rob Harcourt: Macquarie University, Australia; Dr Mads Peter Heide-Jørgensen, Greenland Institute of Natural Resources, Greenland; Dr Helena Herr: University of Hamburg, Germany; Erich Hoyt: IUCN SSC-WCPA Marine Mammal Protected Areas Task Force, United Kingdom; Prof. Kit Kovacs, Norwegian Polar Institute; Dr Véronique Lesage: Department of  Fisheries and Oceans, Canada; Dr Christian Lydersen, Norwegian Polar Institute; Dr Gianna Minton: IUCN SSC-WCPA Marine Mammal Protected Areas Task Force, Netherlands; Dr Giuseppe Notarbartolo di Sciara: IUCN SSC-WCPA Marine Mammal Protected Areas Task Force, Italy; Viola Panigada: Duke University, USA; Dr Christian Ramp: University of St Andrews, United Kingdom; Dr Leena Riekkola: Rutherford Postdoctoral Fellow, University of Auckland – Waipapa Taumata Rau, Aotearoa New Zealand; Dr Audun Rikardsen: UiT The Arctic University of Norway; Dr Howard Rosenbaum, Wildlife Conservation Society, USA; Dr Anjara Saloma: Cétamada, Madagascar; S.Mduduzi Seakamela: Department of Forestry, Fisheries and the Environment (DFFE), South Africa; Maia Sarrouf Willson: Environment Society of Oman; Dr Maritza Sepúlveda: Universidad Valparaíso, Chile; Greg Schorr: Marine Ecology and Telemetry Research, USA; Dr Mariano Sironi, Instituto de Conservación de Ballenas, Argentina; Dr Kate Sprogis: The University of Western Australia, Australia; Dr Laurène Trudelle: Institut des Neurosciences Paris-Saclay, Université Paris-Saclay, France; Dr Marcela Uhart, University of California, Davis, USA/Argentina; Dr Michel Vely: MEGAPTERA, France; Dr Andrew Willson: Future Seas, Oman; and Josh Wilson: University of Southampton, United Kingdom.

Επιμέλεια και ανάλυση δεδομένων:
Το Εργαστήριο Οικολογίας Θαλάσσιων Θηρευτών (Ocean Predator Ecology Lab) του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον μελετά πώς οι περιβαλλοντικοί και ανθρωπογενείς παράγοντες διαμορφώνουν τη συμπεριφορά και την εξάπλωση των θαλάσσιων θηρευτών. Χρησιμοποιώντας εργαλεία όπως η βιοκαταγραφή (biologging), η τηλεπισκόπηση, η ανάλυση σταθερών ισοτόπων, η μηχανική μάθηση και η ανάλυση δικτύων, το εργαστήριο υποστηρίζει τη διατήρηση των ωκεανών και τη διαχείριση των οικοσυστημάτων.
https://beacons.ai/opelresearch

Τεχνολογικός Συνεργάτης - Ode:
Η Ode είναι μια ομάδα επιστημόνων, στρατηγικών, σχεδιαστών και μηχανικών. Με δεκαετίες εμπειρίας σε οργανισμούς όπως η NASA, ο Λευκός Οίκος και η Google X, τα μέλη της ομάδας της Ode διαθέτουν βαθιά γνώση σε δεδομένα και σχεδιασμό, καθώς και εξειδίκευση σε διάφορους τομείς που σχετίζονται με το κλίμα, από τη διατροφή και τη γεωργία έως την παρατήρηση της Γης.
https://ode.partners/en

Συντονισμός έργου:
Η Πρωτοβουλία του WWF για την Προστασία των Φαλαινών και των Δελφινιών (Protecting Whales & Dolphins Initiative) είναι ένα παγκόσμιο πρόγραμμα διατήρησης που ενώνει την επιστήμη, την πολιτική και τους εταίρους, για τον από κοινού σχεδιασμό λύσεων που μειώνουν τις απειλές, προστατεύουν κρίσιμα ενδιαιτήματα και εξασφαλίζουν ακμάζοντες πληθυσμούς κητωδών.
https://wwfwhales.org